Passend beleid voor een schone stad met behulp van wijkexpedities

Afval is een veelbesproken onderwerp in Den Haag. Zowel de gemeente als inwoners hebben hun handen vol aan het schoonhouden van de stad. De gemeente is benieuwd naar de mening en visie van inwoners over afval in de stad. Hoe staan inwoners in dit vraagstuk? Verschillen de meningen en situaties per wijk? Zijn er overeenkomsten? Met deze inzichten willen ze tot passend beleid komen. Daarom zijn we samen met medewerkers van de gemeente in gesprek gegaan met inwoners van vijf verschillende wijken. De analyse van deze interviews gaf een duidelijk beeld van overkoepelende problemen en wijkspecifieke aandachtspunten.

Tijdens wijkexpedities in gesprek inwoners

Zeewaardig is samen met de gemeente aan de slag gegaan om gesprekken met inwoners voor te bereiden. We ontwikkelden grote borden die inwoners prikkelden om met ons en de ambtenaren in gesprek te gaan.

Op de borden konden mensen reageren op drie vragen:

• Vind je dat mensen direct een boete verdienen als je betrapt wordt op iets op straat gooien? (Of is het beter om eerst in gesprek te gaan?)
• Moeten kinderen op school leren over afval? en
• Moeten plekken die sneller vies raken ook vaker schoongemaakt worden? (Wat zou je er van vinden als andere plekken dan overgeslagen worden?).

De vragen werkten als een gespreksstarter. In de gesprekken vroegen we door op de drie vragen, maar spraken we inwoners ook over hun algehele indruk over afval in de wijk en waren we benieuwd naar hun eigen ideeën voor het oplossen van het afvalprobleem. Met de wijkexpedities bezochten we de wijken Transvaal, Bomen- en Bloemenbuurt, Rustenburg Oostbroek, Laak Centraal en Mariahoeve. In enkele van deze wijken wordt er meer afvaloverlast ervaren, terwijl dat in anderen juist niet zo is. Hierdoor konden we een goed beeld krijgen van de situatie in de stad.

Gemeente Den Haag | Foto: Frank Jansen

Analyse

Na zo’n 200 gesprekken in vijf wijken te hebben gevoerd, hebben we de interviews geanalyseerd en input van inwoners per thema geclusterd. Daarna hebben we de gemeente Den Haag op onze studio uitgenodigd om per wijk met de analyse aan de slag te gaan. Samen formuleerden we inzichtkaarten die een beeld geven van de behoeften, het huidige gedrag, frustraties en ideeën van inwoners per wijk. Als laatste stap hebben we gekeken of er wijkoverstijgende inzichten zijn, die voor de hele stad gelden.

Een mooi inzicht dat de gemeente hierbij had was dat inwoners eigenlijk niet op de hoogte zijn van de oplossingen die niet mogelijk zijn, die al geprobeerd zijn of die buiten de invloed van de gemeente liggen. In het vervolg is het plan inwoners ook daarin meer mee te nemen.

Resultaat

Al tijdens de wijkexpedities kwamen we erachter dat de meningen over afval erg verschillen per wijk. In sommige wijken hebben inwoners meer last van klein zwerfafval, terwijl er op andere plekken meer overlast was van groot grofvuil naast containers.

“Zwerfafval is een groter probleem dan bijplaatsingen.” “De bakken moeten op logische plek staan.” – Inwoner Bomen- en Bloemenbuurt

“Afval is niet goed geregeld. De gele zakken zijn niet de oplossing, ondergrondse containers wel.” – Inwoner Laak Centraal

Ook opperden inwoners dat het in sommige wijken belangrijk is om informatie over afval scheiden duidelijker, of in meerdere talen te vermelden. Een reden hiervoor is dat er in sommige wijken meer mensen wonen die de taal niet goed spreken of de regels nog niet kennen.

“Gemeente kan veel meer info geven ook in meerdere talen (Arabisch, Pools, Bulgaars).” – Inwoner Transvaal

Overkoepelend vinden inwoners onder andere dat er meer informatie moet zijn over afval. Een peuk is bijvoorbeeld ook afval en hoort niet op straat, veel mensen zijn zich daar niet van bewust.

Alle inzichten die uit de analysesessie, zowel wijk-specifiek als wijkoverstijgend, zijn verwerkt in een infographic. Aan ieder inzicht zijn een of meerdere quotes van inwoners toegevoegd om de resultaten te nuanceren. De infographic biedt een compact overzicht dat de gemeente gebruikt om het nieuwe beleid voor een schonere stad te ontwikkelen.

De betrokkenheid van de gemeente werkte in dit project heel fijn. Door samen de straat op te gaan en ook de analysesessie met elkaar te doen, zijn de gemeenteambtenaren goed op de hoogte en eigenaar van de opgehaalde inzichten. Van de opdrachtgever kregen we ook terug dat dat goed werkte: “Jullie zijn vlot, denken goed mee, geven ons tips hoe het beter kan; het project voelde als iets van ons samen in plaats van dat wij de opdracht geven en jullie het uitvoeren.”.

Tot slot maakten de ambtenaren van Gemeente Den Haag op basis van de resultaten van ons ontwerpen onderzoek een ‘Aanvalsplan Afval’:  https://www.schoondoenwegewoon.nl/nieuws/aanvalsplan-afval/

Gemeente Den Haag | Foto: Frank Jansen

Betrokkenen

Gemeente Den Haag

Links

De wijkexpedities zijn ook in verschillende media genoemd.

Schoon doen we gewoon blogpost: https://schoondoenwegewoon.nl/nieuws/inwoners-van-den-haag-denken-mee-over-de-afvalaanpak-tijdens-wijkexpedities/

Voorburgs dagblad artikel:
https://voorburgsdagblad.nl/Den%20Haag%20&%20Regio/hagenaars-denken-mee-over-de-afvalaanpak-tijdens-wijkexpedities