← Terug naar actueel

Toekomstplan Rotterdamse Wijk voor en met haar bewoners

21 May 2024 • • 0 min. leestijd

In de Rotterdamse familiewijk Lombardijen is er een dringende behoefte aan wijkvernieuwing. Gemeente Rotterdam, ontwikkelaar Synchroon en woningcorporatie Havensteder hebben besloten om serieus te investeren in de wijk.

De uitdaging ligt in het komen tot een gedragen toekomstplan voor deze diverse wijk met complexe uitdagingen. Dit vereist een participatieproces dat zorgvuldig is opgezet. We nemen je mee in onze aanpak, waarbij we gebruik maken van gewogen loting en verschillende kanalen om de bewonersgroepen goed te bereiken.

Drie betrokken bewonersgroepen die elk drie keer bijeenkwamen om gezamenlijk te werken aan de toekomst van de wijk is het resultaat.Lees onderaan ook de tien lessen die we tijdens dit project leerden. 

Het vraagstuk

Om tot een breed gedragen en integraal toekomstplan voor Lombardijen te komen, werkte gemeente Rotterdam, ontwikkelaar Synchroon en woningcorporatie Havensteder samen. CLC Company, Site en Zeewaardig hadden als opdracht de expertise van de professionals en de lokale expertise samen te brengen. De vraag aan Zeewaardig specifiek was om drie bewonersgroepen te werven en te betrekken gedurende een proces van een aantal maanden waarin de groepen meerdere malen samenkwamen. Lombardijen is een wijk met complexe uitdagingen waardoor intensief werven, persoonlijke aandacht en passend taal- en beeldgebruik belangrijk was.

Illustratie van Atelier Spek, op basis van werk van illustratrice Gerline Bax

Het procesaanpak

 

Professionals en bewoners kwamen herhaaldelijk bijeen, zoals te zien is in het proces aanpak. Vertegenwoordigers van de Gemeente (Sociaal, Wonen en Stedenbouw), Synchroon en Havensteder werkten samen tijdens zes atelierdagen, georganiseerd door CLC Company. De bewoners en ondernemers uit de wijk, ofwel de lokale experts, kwamen tussen de ateliers door bij elkaar. Zeewaardig was verantwoordelijk voor het werven van deelnemers uit de wijk. Samen met Claudia Laumans (CLC Company) hadden we 9 wijkgesprekken georganiseerd en gefaciliteerd. SITE verwerkte alle output van zowel de atelierdagen als de wijkgesprekken.

De bewoners van Lombardijen werden in drie doelgroepen geworven en benaderd:

Elke groep kwam gedurende drie maanden drie keer bijeen. Het plan is om de uiteindelijke toekomstplannen te presenteren tijdens een feestelijk, laatste wijkgesprek waar alle groepen aanwezig zijn.

De werving

De werving hadden we grondig en intensief aangepakt: van persoonlijk uitnodigen aan de voordeur van gelote bewoners tot gesprekken met ondernemers en het uitdelen van kauwgompakjes bij sportlessen voor jongeren. Het resultaat? Mensen die normaliter niet mee doen aan participatiebijeenkomsten, nieuwe kennismakingen tussen bewoners in de wijk en drie betrokken groepen met unieke en persoonlijke verhalen die bijdragen aan de toekomstplannen.

Jongeren van 16 tot 26 jaar

Om jongeren te bereiken, hebben we sleutelfiguren gevraagd om onze digitale flyer via Whatsapp te verspreiden. Daarnaast hebben we SOL, een meidenwerker, en het Albeda College ingeschakeld voor werving. Pakjes kauwgom met een QR-code naar ons Whatsappnummer werden verspreid op locaties waar jongeren vaak komen. Om betrokkenheid te vergroten, zijn alle jongeren gebeld en toegevoegd aan een Whatsappgroep voor praktische informatie.

Ondernemers en organisaties

Om tot een lijst van ondernemers en organisaties in Lombardijen te komen, hebben we zowel Google Maps gebruikt als per fiets de wijk verkend. Naast dat iedereen was gemaild, zijn we ook langs enkele zichtbare ondernemingen gegaan om hen persoonlijk uit te nodigen. Om de betrokkenheid te vergroten, hebben we een aantal van hen telefonisch benaderd. We streefden naar een diverse vertegenwoordiging, variërend van kleine ondernemingen tot organisaties, zoals bakkers, sportclubs en apothekers.

Gelote groep bewoners

Voor de gelote groep hebben we een tool ontwikkeld waar we postcodes en huisnummers hebben ingevoerd en waaruit we vervolgens specifieke adressen hebben geloot. In duo’s zijn we langs de adressen gegaan om bewoners persoonlijk uit te nodigen met een korte uitleg. We lieten een tasje achter met een flyer, een kaart met de gespreksdata, magneten voor de koelkast en een reep chocolade.

Om de betrokkenheid te vergroten, hebben we alle gelote bewoners nagebeld om te vragen of ze daadwerkelijk wilden deelnemen. De deelnemers werden toegevoegd aan een Whatsappgroep waarin we praktische informatie deelden over de gesprekken en elkaar op de hoogte hielden.

Wijkgesprekken

Gedurende de periode van november tot januari organiseerden we drie sessies met elke groep, waarbij we steeds een ander thema behandelden. De werkvormen werden op maat gemaakt voor elke sessie en groep, waardoor elke deelnemer zowel visueel als tekstueel zijn of haar input kon leveren. Hierdoor werd er duidelijke input verzameld en ontstond er ruimte voor natuurlijke interactie tussen de deelnemers. Bovendien zorgt de afwisseling van werkvormen er onder andere voor dat de bewoners betrokken en geïnteresseerd bleven.

Tien lessen

Toekomstplannen maken Heb jij nog aanvullende lessen voor een inclusieve en succesvol participatie traject? Dan leren we graag van je tijdens een kopje koffie!voor en met bewoners van de wijk Lombardijen, was een leerzaam traject. Wat we meenemen naar een vergelijkbaar participatietraject? We delen onze tien lessen.

1 | Creëer ruimte voor spontane ontmoetingen: Plan momenten tijdens de bijeenkomsten waar deelnemers op een relaxte manier met elkaar kunnen praten. In Lombardijen was elke sessie gecombineerd met een ontbijt, lunch of diner. Dat leidde tot nieuwe vriendschappen, mede door een ontspannen sfeer met gratis hapjes en drankjes.

2 | Zet vertrouwde buurtbewoners in: Mensen luisteren graag naar bekenden zoals sociaal werkers, café-eigenaren of schooljuffen. Samenwerken met deze vertrouwde gezichten uit Lombardijen hielp om onze doelen te bereiken.

3 | Maak de deelname zo makkelijk mogelijk: In Lombardijen regelden we een oppas voor een bewoner die haar kinderen meenam en we brachten haar en de kinderen achteraf met de auto naar huis. Zorg dat gebrek aan oppas of vervoer geen belemmering vormt.

4 | Pak kleine ergernissen direct aan: Los klachten die je hoort – zoals losse stoeptegels of gebrekkige verlichting – direct op. In Lombardijen kon de gemeente deze problemen snel verhelpen, wat zeer gewaardeerd werd door de bewoners en het vertrouwen vergroten.

5 | Moedig het delen van verhalen aan: Verhalen zijn krachtige middelen om verbinding te creëren. Nodig deelnemers uit hun ervaringen te delen om onderling begrip te vergroten.

6 | Gebruik loting om een representatieve groep samen te stellen: In Lombardijen leidde het loten van adressen en het persoonlijk langs de deuren gaan voor een uitnodiging tot een hoge opkomst en grote bereidheid om deel te nemen. Dit zorgde voor rijke discussies en verhoogde de kans op breed gedragen plannen.

7 | Verken en ken je wijk: Laat zien dat je de buurt kent. Vertrouwen win je door te laten zien dat je de buurt kent. Ga eropuit, leer de plekken en de mensen kennen en zorg dat je hun namen en de straatnamen goed uitspreekt

8 | Denk vanuit het perspectief van een ander: Hoe zorg je ervoor dat iedereen zich welkom voelt, ook als ze de taal nog niet beheersen? In Lombardijen gebruikten we visuele én textuele werkvormen tijdens de bijeenkomst. Daarnaast communiceerden we tussen sessies door via voor de deelnemer bekende kanalen zoals WhatsApp voice-messages. Dit verlaagde de drempel voor deelnemers die moeite hebben met schrijven in het Nederlands.

9 | Kies het juiste moment: Stem de timing van je bijeenkomsten af op wat er speelt in de buurt. Overweeg bijzondere momenten zoals feestdagen voor extra aansluiting bij de levens van de deelnemers, van kleine attenties tijdens Sinterklaas tot een gezamenlijke maaltijd tijdens de Iftar.

10 | Zorg voor een helder proces: Communiceer duidelijk wat er met de resultaten van de bijeenkomsten gebeurt en welke afspraken er zijn gemaakt en met wie. Transparantie en eerlijkheid zijn essentieel om vertrouwen te behouden en deelnemers betrokken te houden.

Betrokkenen

 

Meer weten over het proces, de werkvormen en resultaten voor Lombardijen?

Mail Maureen of Adinda.